Πρωτομαγιά: Η αιματοβαμμένη εξέγερση του εργατικού αγώνα στο Σικάγο και η ιστορία της στην Ελλάδα

Με συγκεντρώσεις, πορείες και απεργίες, η εργατική τάξη γιορτάζει την Εργατική Πρωτομαγιά και αδράττει την ευκαιρία να μπορεί να καθορίζει το διεκδικητικό της πλαίσιο για το μέλλον.

Δείτε επίσης: Πρωτομαγιά: Σε απεργιακό κλοιό η χώρα – Ποιοι συμμετέχουν και πώς θα κινηθούν μετρό, τραμ, λεωφορεία, τρόλεϊ, πλοία

Είναι μια σημαντική ημερομηνία για την εργατική τάξη, δεν είναι αργία, όπως την θεωρούμε στην Ελλάδα και σε πολλές άλλλες χώρες, αλλά απεργία με παγκόσμιο χαρακτήρα των ανθρώπων της μισθωτής εργασίας.

Η αιματοχυσία στο Σικάγο

Η ημέρα σταθμός για την καθιέρωση της εργατικής πρωτομαγιάς: Η 1η Μαΐου 1886. Μια ημέρα βαμμένη με το αίμα των εργατών του Σικάγο που ξεσηκώθηκαν για να διεκδικήσουν την οκτάωρη εργασία και καλύτερες συνθήκες.

Την περίοδο εκείνη το κανονιστικό πλαίσιο εργασίας στις ΗΠΑ ήταν σχεδόν ανύπαρκτο και οι εργοδότες μπορούσαν να απασχολούν το προσωπικό τους κατά το δοκούν, ακόμη και τις Κυριακές.

Στην απεργία πήραν μέρος περίπου 350.000 εργάτες σε 1.200 εργοστάσια των ΗΠΑ.

Την Πρωτομαγιά του 1886 έγινε στο Σικάγο η πιο μαχητική πορεία, με τη συμμετοχή 90.000 ανθρώπων.

Στην κεφαλή της πορείας ήταν ο αναρχοσυνδικαλιστής Άλμπερτ Πάρσονς, η γυναίκα του Λούσι και τα επτά παιδιά τους.

Το πρώτο αίμα χύθηκε δύο ημέρες αργότερα έξω από το εργοστάσιο ΜακΚόρμικ στο Σικάγο.

Απεργοσπάστες προσπάθησαν να διασπάσουν τον απεργιακό κλοιό και ακολούθησε συμπλοκή.

Η Αστυνομία και οι μπράβοι της επιχείρησης επενέβησαν δυναμικά.

Σκότωσαν τέσσερις απεργούς και τραυμάτισαν πολλούς, προκαλώντας οργή στην εργατική τάξη της πόλης.

Την επομένη αποφασίστηκε συλλαλητήριο καταδίκης της αστυνομικής βίας στην Πλατεία Χεϊμάρκετ, με πρωτοστατούντες τους αναρχικούς.

Η συγκέντρωση ήταν πολυπληθής και ειρηνική.

Τα πράγματα δεν άργησαν, όμως, να πάρουν άσχημη τροπή

Οι αστυνομικές δυνάμεις πήραν εντολή να διαλύσουν δια της βίας τη συγκέντρωση και τότε από το πλήθος των απωθούμενων διαδηλωτών ρίφθηκε μια χειροβομβίδα προς το μέρος τους, η οποία εξερράγη, σκοτώνοντας έναν αστυνομικό και τραυματίζοντας δεκάδες.

Η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά βούληση κατά των συγκεντρωμένων, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον τέσσερις διαδηλωτές και να τραυματιστεί απροσδιόριστος αριθμός, ενώ έξι αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους από πυρά (φίλια ή των διαδηλωτών παραμένει ανεξακρίβωτο), ανεβάζοντας τον αριθμό τους σε επτά.

Για τη βομβιστική επίθεση, που προκάλεσε τον θάνατο του αστυνομικού, κατηγορήθηκαν οι αναρχοσυνδικαλιστές Άουγκουστ Σπις, Γκέοργκ Έγκελ, Άντολφ Φίσερ, Λούις Λινγκ, Μίκαελ Σβαμπ, Σάμουελ Φίλντεν, Όσκαρ Νίμπι και Άλμπερτ Πάρσονς, που ήταν από τους οργανωτές της διαδήλωσης.

Όλοι, εκτός του Πάρσονς και του Φίλντεν, ήταν Γερμανοί μετανάστες.

Η δίκη των οκτώ ξεκίνησε στις 21 Ιουνίου 1886. Ο εισαγγελέας Τζούλιους Γκρίνελ ζήτησε τη θανατική ποινή και για τους οκτώ κατηγορουμένους, χωρίς να προσκομίσει κανένα στοιχείο που να τους συνδέει με τη βομβιστική επίθεση.

Απλώς, είπε ότι οι κατηγορούμενοι ενθάρρυναν με τους λόγους τους τον άγνωστο βομβιστή να πραγματοποιήσει την αποτρόπαια πράξη του, γι’ αυτό κρίνονται ένοχοι συνωμοσίας.

Εν τέλει, Οι Σπις, Έγκελ, Φίσερ, Λινγκ, Σβαμπ, Φίλντεν και Πάρσονς καταδικάστηκαν σε θάνατο, ενώ ο Νίμπι σε κάθειρξη 15 ετών. Μετά την εξάντληση και του τελευταίου ενδίκου μέσου, ο κυβερνήτης της Πολιτείας του Ιλινόις, Ρίτσαρντ Όγκλεσμπι, μετέτρεψε σε ισόβια τις θανατικές ποινές των Σβαμπ και Φίλντεν, ενώ ο Λιγκ αυτοκτόνησε στο κελί του.

Πότε γιορτάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, η ημερομηνία που σηματοδοτεί την έναρξη του εορτασμού της Εργατικής Πρωτομαγιάς έγινε το 1893 και συγκεκριμένα στην Αθήνα, με απόφαση του κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου του Σταύρου Καλλέργη.

Ανάμεσα στα αιτήματα των διαδηλωτών ήταν η καθιέρωση του 8ωρου, αλλά και της Κυριακής σε μέρα αργίας, καθώς και η απονομή σύνταξης στα θύματα των εργατικών ατυχημάτων.

Ο πρώτος εορτασμός ήταν και στη χώρα μας επεισοδιακός.

. Ο Καλλέργης επέδωσε ψήφισμα στη Βουλή, αλλά η κωλυσιεργία του προέδρου του Σώματος να το αναγνώσει προκάλεσε την έντονη διαμαρτυρία του με αποτέλεσμα, αφού οι στρατιώτες της φρουράς τον χτύπησαν με τα κοντάκια τους, να συλληφθεί για διατάραξη της συνεδρίασης και να φυλακιστεί για δέκα μέρες στις φυλακές του Παλαιού Στρατώνα.

Η Εργατική Πρωτομαγιά γιορτάστηκε σχεδόν κάθε χρόνο τα χρόνια που ακολούθησαν.

Το 1936 βάφτηκε με αίμα, όταν στις κινητοποιήσεις των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη έχασαν τη ζωή τους δώδεκα άνθρωποι από την επέμβαση των δυνάμεων της τάξης.

Στα ταραγμένα μεταπολεμικά χρόνια η πρώτη ανοικτή συγκέντρωση θα πραγματοποιηθεί στο Παναθηναϊκό Στάδιο.

Στη μετεμφυλιακή Ελλάδα οι πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις πραγματοποιούνται κυρίως σε κλειστούς χώρους λόγω των περιορισμών που επιβάλλονται στις δημόσιες συναθροίσεις.

Την Πρωτομαγιά του 1967 δεν πραγματοποιείται καμία εκδήλωση καθώς λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 21 Απριλίου, έχει επιβληθεί η χούντα των συνταγματαρχών.

Από το επόμενο έτος, το δικτατορικό καθεστώς καθιερώνει την Πρωτομαγιά ως αργία.

Η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση της Μεταπολίτευσης, το 1975, πραγματοποιείται στην πλατεία Κοτζιά και χαρακτηρίζεται από μαζικότητα.

Από τον επόμενο χρόνο η συγκέντρωση της Πρωτομαγιάς θα φιλοξενείται στο Πεδίο του Άρεως μπροστά από το κτίριο της ΓΣΕΕ.