Από αμυνόμενο… έμεινε μόνο του το Ισραήλ: Οι χειρισμοί που το φέρνουν σε διπλωματική «δίνη» – Σκεπτικισμός μέχρι και από τις ΗΠΑ
Σε πολύ δύσκολη θέση έχει αρχίσει να βρίσκεται το Ισραήλ εξαιτίας των χειρισμών του στον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, με την ανάλυση του Guardian να αναφέρει ουσιαστικά, ότι διπλωματικά οδηγείται στην απομόνωση.
Εν μέσω σχεδόν μηνιαίων ανακοινώσεων κυρώσεων από τις ΗΠΑ και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για τη βία των εποίκων, οι οποίες έχουν επεκτείνει σταδιακά το πεδίο εφαρμογής τους, το βρετανικό μέσο αναφέρει πως εξετάζονται ακόμη περισσότεροι πιθανοί στόχοι στα παλαιστινιακά εδάφη για εποικισμό.
Οι κυρώσεις μέχρι στιγμής έχουν στοχεύσει άτομα και εξτρεμιστικές οργανώσεις, και πιο πρόσφατα έναν αμφιλεγόμενο φίλο και σύμβουλο του Itamar Ben Gvir, του ακροδεξιού υπουργού εθνικής ασφάλειας.
Καθώς οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι καθυστερούν ένα φορτίο βαρέων πυρομαχικών προς το Ισραήλ λόγω της επιμονής του Μπενιαμίν Νετανιάχου να προχωρήσει σε επίθεση στη νότια πόλη Ράφα της Γάζας, η Ιρλανδία και η Ισπανία δήλωσαν ότι δεσμεύονται για την επίσημη αναγνώριση της παλαιστινιακής κρατικής υπόστασης. Σε μια παράλληλη εξέλιξη, την Παρασκευή η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ψήφισε υπέρ της διεύρυνσης των δικαιωμάτων του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη.
Η πίεση αυξάνεται επίσης στην Ευρώπη για την απαγόρευση του εμπορίου των ισραηλινών προϊόντων εποικισμού.
Ο Αλεξάντερ ντε Κρόο, πρωθυπουργός του Βελγίου – το οποίο προεδρεύει εκ περιτροπής στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – δήλωσε ότι αναζητά ομοϊδεάτες συμμάχους για να πιέσει για την απαγόρευση του εμπορίου, υποστηρίζοντας ότι το Ισραήλ έχει ενδεχομένως παραβιάσει τις εγγυήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη συμφωνία σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ.
Από την πλευρά της, η Τουρκία, η οποία έχει από καιρό περίπλοκη σχέση με το Ισραήλ, ανακοίνωσε τη δική της πλήρη απαγόρευση του εμπορίου με το Ισραήλ, αν και αυτή την εβδομάδα εμφανίστηκαν αναφορές για τρίμηνη αναστολή για τους Τούρκους εμπόρους, οι οποίες διαψεύστηκαν από την Άγκυρα.
Στη Νότια Αμερική, το Ισραήλ είδε επίσης μια σειρά από χώρες να διακόπτουν τους διπλωματικούς δεσμούς ή να υποβαθμίζουν τις επαφές τους, με την Κολομβία να γίνεται η δεύτερη χώρα της Νότιας Αμερικής μετά τη Βολιβία που διακόπτει τους δεσμούς.
Αντιμέτωπο και με ποινικές ευθύνες – Παίρνουν αποστάσεις και οι ΗΠΑ
Αλλού το Ισραήλ βρίσκεται υπό διερεύνηση από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, το οποίο φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο έκδοσης ενταλμάτων για ανώτερους Ισραηλινούς αξιωματούχους, και από το Διεθνές Δικαστήριο, το ανώτατο δικαστήριο του ΟΗΕ, το οποίο διερευνά καταγγελία της Νότιας Αφρικής κατά του Ισραήλ για γενοκτονία και υποκίνηση σε γενοκτονία.
Ένα «διπλωματικό τσουνάμι» κατά του Ισραήλ -μια προειδοποίηση που επινόησε για πρώτη φορά ο πρώην πρωθυπουργός Εχούντ Μπαράκ, όταν υπηρετούσε ως υπουργός Άμυνας υπό τον Νετανιάχου- έχει απειληθεί πολύ, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει ποτέ εφαρμοστεί ουσιαστικά.
Παρά τις εκτεταμένες εκφράσεις διεθνούς υποστήριξης προς το Ισραήλ μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, η διεξαγωγή του πολέμου στη Γάζα, σε συνδυασμό με την απότομη αύξηση της βίας υπέρ των εποίκων στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, ενέτεινε ραγδαία την απογοήτευση από καιρό για την άρνηση του Νετανιάχου να σκεφτεί οποιαδήποτε πρόοδο προς την παλαιστινιακή κρατική οντότητα.
Η κυβέρνησή του συνέχισε να προχωρά παρά τις ρητές προειδοποιήσεις, μεταξύ άλλων τον Μάρτιο από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, ότι η χώρα κινδυνεύει με περαιτέρω παγκόσμια απομόνωση αν επιτεθεί στην παλαιστινιακή πόλη Ράφα στη Λωρίδα της Γάζας.
Και ενώ ανώτεροι Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν προσπαθήσει να είναι αισιόδοξοι μπροστά στη διεθνή πίεση, λέγοντας ότι θα πολεμήσουν μόνοι τους, πολλές από τις κινήσεις έχουν πραγματικές συνέπειες για μια χώρα που αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα λόγω του πολέμου.
«Αυτό που συνέβη τους τελευταίους μήνες είναι μια συσσώρευση πολλών πραγμάτων που ήταν στα σκαριά εδώ και χρόνια», λέει ο Yossi Mekelberg από το Thinktank του Chatham House. «Οι ειδικοί προειδοποιούσαν εδώ και χρόνια για τον κίνδυνο κατάρρευσης και ότι η κατάσταση (μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων) δεν ήταν βιώσιμη. Αυτό δεν σημαίνει ότι δικαιολογείται οτιδήποτε συνέβη στις 7 Οκτωβρίου … αλλά ίσως η υποστήριξη του Ισραήλ με άπειρες ποσότητες όπλων να μην είναι καλή ιδέα όταν αυτά πέφτουν πάνω σε αμάχους».
Ενώ ο Mekelberg βλέπει την τουρκική κίνηση στο πλαίσιο της εύθραυστης σχέσης Νετανιάχου και Ερντογάν, που ανάγεται σε μια φονική ισραηλινή επίθεση σε τουρκικό στολίσκο βοήθειας προς τη Γάζα το 2010, η πρόσφατη σκλήρυνση των θέσεων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ είναι «πραγματικά πρωτοφανής», λέει.
Όπως και άλλοι, ο Mekelberg βλέπει μια σύμπτωση γεγονότων στο Ισραήλ, γύρω από τον συνασπισμό δεξιάς-ακροδεξιάς του Νετανιάχου, που προκαλεί τις κυβερνήσεις να δράσουν επιτέλους για τις ανησυχίες που υπήρχαν από καιρό. «Η βία των εποίκων δεν είναι καινούργια, αλλά όταν φέρνεις εκπροσώπους αυτών των εποίκων, και έναν από αυτούς που έχει καταδικαστεί [τον Μπεν Γκβίρ], ως μέρος της κυβέρνησης, τότε το επιχείρημα ότι κατά κάποιο τρόπο η βία των εποίκων υπάρχει στο περιθώριο δεν ισχύει πλέον».
Η Dahlia Scheindlin, σε μια στήλη της Haaretz αυτή την εβδομάδα, δήλωσε ότι ενώ οι προηγούμενες κινήσεις κυρώσεων κατά του Ισραήλ ήταν κάτι περισσότερο από «κακές δονήσεις», αυτό άλλαξε με την τουρκική απειλή απαγόρευσης του εμπορίου και την κίνηση των ΗΠΑ να καθυστερήσουν την παράδοση βαρέων πυρομαχικών.
Ο Scheindlin πιστεύει επίσης ότι η διεθνής απογοήτευση έχει συσσωρευτεί εδώ και καιρό. «Όλα αυτά ετοιμάζονται εδώ και χρόνια. Το Ισραήλ συμπεριφερόταν με αυτοκαταστροφικό τρόπο σαν ταύρος σε υαλοπωλείο», δήλωσε στον Guardian.
«Όπως είναι τόσο συνηθισμένο με τις αλλαγές παραδείγματος, το Ισραήλ δεν έβλεπε όλα τα πράγματα που συνέβαιναν κάτω από την επιφάνεια. Πρέπει να πούμε, ωστόσο, ότι ο ίδιος ο Νετανιάχου άρχισε να διαφοροποιεί το χαρτοφυλάκιο των διεθνών συμμάχων του προς τον λιγότερο δημοκρατικό κόσμο – προς το φλερτ με τον Πούτιν στη Ρωσία και τον Μόντι στην Ινδία – σε αυτό που πίστευε ότι θα ήταν [μια] ασφαλιστική πολιτική».
Οι κυβερνητικοί δικηγόροι σε πολλές πρωτεύουσες εξετάζουν ήδη αν θα πρέπει να υπάρξει νέος γύρος κυρώσεων και εναντίον ποιου και τι, εν μέσω ερωτημάτων για το αν οι βασικοί θεσμοί στην οικοδόμηση οικισμών, όπως το ισραηλινό περιφερειακό συμβούλιο στα κατεχόμενα εδάφη και το τμήμα οικισμών της Παγκόσμιας Σιωνιστικής Οργάνωσης, θα πρέπει να βρίσκονται στο στόχαστρο αυτών που σχεδιάζουν τις κυρώσεις.
«Αφορά τη βία, την ατιμωρησία και τους οικισμούς και την απομόνωση της οικιστικής δραστηριότητας από τον κόσμο, όχι την απομόνωση του Ισραήλ», δήλωσε κάποιος που γνωρίζει την κατεύθυνση των συζητήσεων.
Στο πλευρό της Παλαιστίνης ο ΟΗΕ
Παράλληλα μεγάλη πλειοψηφία στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφάσισε ότι οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να γίνουν πλήρες μέλος του οργανισμού και τους προσέφερε επιπλέον δικαιώματα.
Το σχέδιο απόφασης που παρουσίασαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα υιοθετήθηκε με 143 ψήφους υπέρ, 9 κατά (ΗΠΑ, Ισραήλ, Ουγγαρία, Τσεχία, Αργεντινή, Παλάος, Ναούρου, Μικρονησία, Παπούα Νέα Γουινέα) και 25 αποχές (κυρίως από τον Καναδά, τη Βρετανία και πολλές χώρες της ΕΕ, ανάμεσά τους η Ιταλία και η Γερμανία).
Το σχέδιο απόφασης «παρατηρεί ότι το κράτος της Παλαιστίνης πληροί τους όρους για να γίνει μέλος» του ΟΗΕ και «θα έπρεπε να γίνει δεκτό στον Οργανισμό». Ζητεί επίσης από το Συμβούλιο Ασφαλείας «να επανεξετάσει θετικά το θέμα».
Όμως οι ΗΠΑ προειδοποίησαν χθες ότι αν το ζήτημα επιστρέψει στο Συμβούλιο Ασφαλείας, θα ασκήσουν και πάλι βέτο, όπως είχαν κάνει τον Απρίλιο.
Με την προοπτική αυτή, το σχέδιο απόφασης προσφέρει «κατ’ εξαίρεση και χωρίς αυτό να δημιουργεί προηγούμενο» σειρά «επιπλέον δικαιωμάτων και προνομίων» στους Παλαιστίνιους από την 79η συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης τον Σεπτέμβριο.
«Έχω βρεθεί εκατοντάδες φορές σε αυτό το ημικύκλιο, συχνά σε τραγικές συνθήκες, αλλά καμία δεν συγκρίνεται με αυτό που ζει σήμερα ο λαός μου», δήλωσε ο Παλαιστίνιος πρεσβευτής στον ΟΗΕ Ριάντ Μάνσουρ.
«Έχω βρεθεί εκατοντάδες φορές σε αυτό το ημικύκλιο, αλλά ποτέ για μια πιο σημαντική ψηφοφορία από τη σημερινή, ιστορική», πρόσθεσε, ενώ από τη Ραμάλα η Παλαιστινιακή Αρχή εξέφραζε την ικανοποίησή της για μια ψηφοφορία που αποδεικνύει ότι «η Παλαιστίνη (…) αξίζει» να είναι πλήρες μέλος του ΟΗΕ.
Και η Χαμάς χαιρέτισε την απόφαση, θεωρώντας την «επαναβεβαίωση της διεθνούς αλληλεγγύης προς τον λαό μας».
Ωστόσο το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας προκάλεσε την οργή του Ισραήλ. «Η βία αποδίδει», σχολίασε ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ίσραελ Κατς στο Χ, εκτιμώντας ότι ο ΟΗΕ αντάμειψε τη Χαμάς για την επίθεσή της στις 7 Οκτωβρίου.
«Με αρρωσταίνει», δήλωσε ο Ισραηλινός πρεσβευτής στον ΟΗΕ Γκιλάντ Ερντάν. «Με αυτό το νέο προηγούμενο μπορεί να δούμε εκπροσώπους του Νταές (σ.σ. αραβικό ακρωνύμιο του Ισλαμικού Κράτους) ή της Μπόκο Χαράμ να κάθονται μεταξύ μας», κατήγγειλε.
«Κάνετε κουρέλι τη Χάρτα (του ΟΗΕ), ντροπή σας!», τόνισε ο ίδιος.
Συνεχίζονται οι επιχειρήσεις στη Ράφα
Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις για την επίτευξη εκεχειρίας και την αποτροπή μιας ευρείας κλίμακας στρατιωτικής επιχείρησης στη Ράφα τερματίστηκαν την Πέμπτη στο Κάιρο, χωρίς να υπάρξει συμφωνία.
Προκειμένου να «νικήσει» τη Χαμάς ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου υπερασπίζεται τη χερσαία επιχείρηση στη Ράφα, στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, όπου έχουν καταφύγει οι τελευταίοι μαχητές της παλαιστινιακής οργάνωσης, όπως δηλώνει ο ίδιος. Εκεί ωστόσο στοιβάζονται και σχεδόν 1,4 εκατ. Παλαιστίνιοι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, στην πλειονότητά τους εκτοπισμένοι λόγω του πολέμου.
Αψηφώντας τις διεθνείς προειδοποιήσεις ο ισραηλινός στρατός διεξάγει από την Τρίτη επιχειρήσεις στο ανατολικό τμήμα της Ράφα και έθεσε υπό τον έλεγχό του το συνοριακό πέρασμα με την Αίγυπτο που βρίσκεται εκεί, κλείνοντας μια νευραλγική είσοδο στον θύλακα για τα κομβόι που μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια.
Παράλληλα ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε χθες Παρασκευή ότι θα συνεχίσει «την αντιτρομοκρατική επιχείρηση ακριβείας» σε κάποιες περιοχές της ανατολικής Ράφα και πρόσθεσε ότι «εξουδετέρωσε τρομοκρατικούς πυρήνες».
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περίπου 110.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει την πόλη από τη Δευτέρα όταν το Ισραήλ ζήτησε από όσους βρίσκονται στο ανατολικό τμήμα της Ράφα να το εγκαταλείψουν.
«Περίπου 30.000 άνθρωποι φεύγουν κάθε ημέρα από την πόλη», ανακοίνωσε το Γραφείο Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA), διευκρινίζοντας ότι οι περισσότεροι «έχουν ήδη αναγκαστεί να εκτοπιστούν πέντε ή έξι φορές» από την αρχή του πολέμου.
Παρά την επαναλειτουργία την Τετάρτη του περάσματος Κερέμ Σαλόμ, το οποίο είχε κλείσει το Ισραήλ για τρεις ημέρες έπειτα από την εκτόξευση ρουκετών από τη Χαμάς, η παράδοση βοήθειας στη Γάζα παραμένει «εξαιρετικά δύσκολη», δήλωσε η Άντρεα Ντε Ντομένικο, επικεφαλής του OCHA για τα παλαιστινιακά εδάφη.
Χθες το βράδυ η Cogat, η ισραηλινή υπηρεσία αρμόδια για τα παλαιστινιακά εδάφη, ανακοίνωσε «τη μεταφορά 200.000 λίτρων καυσίμων στις διεθνείς οργανώσεις» μέσω του Κερέμ Σαλόμ.
Από την πλευρά της Αίγυπτος κάλεσε χθες τη Χαμάς και το Ισραήλ να επιδείξουν «ευελιξία», την ώρα που οι προσπάθειες των μεσολαβητών «συνεχίζονται» για την επίτευξη εκεχειρίας, παρά την αποχώρηση από το Κάιρο των αντιπροσωπειών των δύο πλευρών.
Για τη Χαμάς, «η απόρριψη από το Ισραήλ» αυτής της πρότασης φέρνει τις διαπραγματεύσεις «πίσω στην αρχή».
Τη Δευτέρα το παλαιστινιακό κίνημα είχε δώσει το πράσινο φως για μια συμφωνία τριών φάσεων, διάρκειας 42 ημερών η κάθε μία, η οποία περιελάμβανε την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα καθώς και ανταλλαγή των ομήρων που κρατά με Παλαιστίνιους κρατούμενους ενόψει μιας «μόνιμης εκεχειρίας».
Όμως το Ισραήλ είναι αντίθετο σε οριστική εκεχειρία αν δεν ηττηθεί η Χαμάς.
Πηγή