Λογαριασμοί ρεύματος: Πως θα επιδοτηθεί το τιμολόγιο του Αυγούστου – Έκτακτο τέλος στους παραγωγούς ενέργειας
Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να αξιοποιήσει τα «ουρανοκατέβατα» κέρδη από την άνοδο των τιμών στη χονδρική αγορά και να τα επιστρέψει στην κοινωνία μέσω επιδοτήσεων στο ηλεκτρικό ρεύμα. Στο πλαίσιο αυτό, επεκτείνει τη φορολόγηση των κερδών από τα διυλιστήρια και στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας.
Όπως ήταν αναμενόμενο, το μέτρο συναντά έντονες αντιδράσεις από τους παραγωγούς, οι οποίοι καταγγέλλουν κυβερνητικές αποφάσεις που ελήφθησαν υπό συνθήκες πανικού. Παράλληλα, υποστηρίζουν ότι η άνοδος των τιμών είναι προσωρινή και ότι η αγορά θα εξομαλυνθεί τις επόμενες ημέρες.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε χθες βράδυ σε τηλεοπτική συνέντευξη στο ΣΚΑΙ την επιβολή έκτακτου τέλους για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Σήμερα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, αναμένεται να εξειδικεύσει τα μέτρα, με στόχο την ανακούφιση των καταναλωτών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα έσοδα από τα υπερκέρδη θα καλύψουν τις επιβαρύνσεις στους καταναλωτές των πράσινων και πιθανώς των κίτρινων τιμολογίων μέχρι ενός ορίου, π.χ. για τιμή άνω των 15 λεπτών ανά κιλοβατώρα. Αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές θα πληρώνουν μέχρι αυτή την τιμή και, εφόσον το κόστος υπερβεί το συγκεκριμένο όριο, θα επιδοτούνται από την πολιτεία μέσω του κουμπαρά των υπερκερδών. Οι επιδοτήσεις δεν θα είναι οριζόντιες, αλλά θα δοθούν με συγκεκριμένα κριτήρια, δίνοντας έμφαση στα ευάλωτα νοικοκυριά.
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε χθες στην εξέλιξη των χονδρεμπορικών τιμών τις τελευταίες δέκα ημέρες, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ουγγαρία. Όπως είπε, το αποτέλεσμα αυτής της στρέβλωσης της αγοράς θα αποτυπωθεί στους λογαριασμούς ρεύματος του Αυγούστου, προκαλώντας υπερβολικά κέρδη στους παραγωγούς. Με τα μέτρα που θα λάβει η πολιτεία, όπως δήλωσε, «θα δούμε λογικές τιμές».
Αντιδράσεις από την αγορά
Ο νέος φόρος προκαλεί σοκ στην αγορά τις τελευταίες 24 ώρες, με αρμόδιες πηγές να αναφέρουν ότι πρόκειται για ακραία μέτρα που θα ανακόψουν την μηνιαία πολιτική εκπτώσεων των παρόχων και θα οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών. Επισημαίνουν ότι θα ήταν προτιμότερο να επιβληθεί μια διατίμηση στα πράσινα τιμολόγια για τον Αύγουστο αντί για τον φόρο. Στελέχη των εταιρειών μιλούν για πρωτοφανή παρεμβατικότητα στην αγορά, πρώτα με τα πράσινα τιμολόγια και τώρα με τη φορολόγηση των υπερκερδών.
Τα μέτρα αποφασίστηκαν χθες το πρωί σε σύσκεψη στο Μαξίμου μεταξύ του πρωθυπουργού και του κ. Σκυλακάκη, όπου αναλύθηκαν οι συνθήκες της αγοράς και οι δυνατότητες παρέμβασης για την ομαλοποίηση της κατάστασης. Εκτός από τη φορολόγηση των υπερκερδών, εξετάστηκαν μέτρα όπως η φορολόγηση 5% του εισαγόμενου φυσικού αερίου και η επιβολή πλαφόν ανά τεχνολογία. Σήμερα, αναμένεται να διευκρινιστεί η τύχη αυτών των μέτρων από τον αρμόδιο υπουργό.
Τα αντανακλαστικά της κυβέρνησης για την επιβολή μέτρων φαίνεται να ενεργοποιήθηκαν από την έκρηξη τιμών και τις μεγάλες διακυμάνσεις. Από τις 7 Ιουλίου, όταν η τιμή χονδρεμπορικής ήταν στα 64,67 ευρώ, μέχρι σήμερα, 17 Ιουλίου, που αγγίζει τα 218 ευρώ, η χονδρεμπορική τιμή έχει αυξηθεί περίπου κατά 237%. Ο κ. Σκυλακάκης έχει επανειλημμένα αναφερθεί τις τελευταίες ημέρες στη διεθνή συγκυρία, τονίζοντας ότι πρόκειται για ένα εισαγόμενο φαινόμενο που οφείλεται στις αυξημένες τιμές και τη ζήτηση σε αγορές όπως η Ουγγαρία, καθώς και στα προβλήματα της μεταφορικής ικανότητας, στις βλάβες των ηλεκτρικών διασυνδέσεων ή στη μείωση της παραγωγής λόγω συντήρησης του πυρηνικού σταθμού στο Κοζλοντούι της Βουλγαρίας.
Τι είναι τα υπερκέρδη
Τα αποκαλούμενα από την Κομισιόν «ουρανοκατέβατα» κέρδη προέκυψαν κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης και αφορούν τον τρόπο λειτουργίας των χονδρεμπορικών αγορών σε κάθε χώρα της Ευρώπης, όπου η αγορά εκκαθαρίζεται στην ακριβότερη μεγαβατώρα που εισέρχεται στο σύστημα. Στην Ελλάδα, λόγω της υψηλής εξάρτησης της ηλεκτροπαραγωγής από το φυσικό αέριο, η χονδρεμπορική τιμή καθορίζεται κυρίως από τις μονάδες φυσικού αερίου. Ωστόσο, στην υψηλή αυτή τιμή πληρώνονται και οι παραγωγοί ΑΠΕ, όπως και τα υδροηλεκτρικά και λιγνιτικά εργοστάσια που παράγουν με πολύ χαμηλότερο λειτουργικό κόστος. Κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης αλλά και τώρα, οι προσφορές των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά της επόμενης ημέρας και στην αγορά εξισορρόπησης έχουν τεθεί υπό μικροσκόπιο, προκειμένου να διαπιστωθεί αν οι τιμές είναι υπερβολικά υψηλότερες από το λειτουργικό τους κόστος.
Ο έλεγχος που ξεκίνησε από την ΡΑΑΕΥ την περασμένη εβδομάδα συνεχίζεται και σήμερα. Χθες, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας υποδέχθηκε τη ΔΕΗ και τον Ήρωνα, οι οποίοι παρείχαν στοιχεία και διευκρινίσεις για τις προσφορές τους. Σήμερα, στην Αρχή αναμένεται να προσέλθουν η Metlen και η Elpedison. Σύμφωνα με πληροφορίες, μέχρι στιγμής δεν έχουν προκύψει κερδοσκοπικές πρακτικές από τις προσφορές των παρόχων, ωστόσο ο έλεγχος συνεχίζεται ώστε η ΡΑΑΕΥ να ολοκληρώσει το πόρισμά της και να το αποστείλει στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ σήμερα.
Ο φόρος στα διυλιστήρια
Η κυβέρνηση έχει αναλάβει παρόμοια πρωτοβουλία για τη φορολόγηση των υπερκερδών στις πετρελαϊκές εταιρείες, επιβάλλοντας φόρο στα δύο διυλιστήρια της Helleniq Energy και της Motor Oil, με στόχο την είσπραξη άνω των 300 εκατ. ευρώ. Χθες το βράδυ, κατατέθηκε στη Βουλή η τροπολογία για την επιβολή της Προσωρινής Συνεισφοράς Αλληλεγγύης ύψους 33% στα πλεονάζοντα κέρδη των εταιρειών διύλισης για το 2023.
Τα έσοδα από την έκτακτη συνεισφορά θα αξιοποιηθούν για την οικονομική στήριξη των συνταξιούχων και την ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Η Προσωρινή Συνεισφορά Αλληλεγγύης υπολογίζεται με βάση τα πλεονάζοντα κέρδη, δηλαδή 33% επί των φορολογητέων κερδών του 2023 που υπερβαίνουν το 20% του μέσου όρου των αποτελεσμάτων των ετών 2018 έως 2021. Αυτό είναι ανάλογο με τη συνεισφορά που επιβλήθηκε και για τα φορολογικά κέρδη του 2022. Τα διυλιστήρια πρέπει να υποβάλουν ηλεκτρονικά δήλωση στην ΑΑΔΕ μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, ώστε η προσωρινή συνεισφορά να καταβληθεί έως τις 28 Φεβρουαρίου 2025 και να αποτυπωθεί στις δηλώσεις της φορολογικής χρονιάς του 2024.
Πηγή