Λογαριασμοί ρεύματος: 10 ερωτήσεις και απαντήσεις για τα νέα μέτρα στήριξης

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας παρέχει διευκρινίσεις σχετικά με το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και τα μέτρα που ανακοινώθηκαν χτες (17/07) για τη συγκράτηση των τιμών τον Αύγουστο, μέσω ενός ενημερωτικού σημειώματος διατυπωμένου σε μορφή ερωταπαντήσεων.

Ειδικότερα επισημαίνονται τα εξής:

1. Για ποιο λόγο αυξήθηκαν οι τιμές χονδρικής στην ελληνική αγορά ηλεκτρικού ρεύματος;

Η αύξηση που καταγράφηκε στις τιμές χονδρικής στην Ελλάδα οφείλεται σε έναν συνδυασμό γεγονότων. Σ' αυτά συμπεριλαμβάνονται:

• Ο καύσωνας διαρκείας στην Ελλάδα, ο οποίος ήταν αναμενόμενος μεν, αλλά πάνω από τα συνήθη επίπεδα,
• Ο καύσωνας μη αναμενόμενης διάρκειας από την Ουκρανία μέχρι την Ελλάδα, χειρότερος από αυτόν της Ελλάδας
• Η αυξημένη ζήτηση από την Ουκρανία, διότι οι Ρώσοι συνεχίζουν να καταστρέφουν την ηλεκτρική υποδομή
• Η μη εκτόνωση της αυξημένης ζήτησης που έχει δημιουργηθεί, ειδικά στην Ουγγαρία προς τη Δύση. Λόγω αδύναμων διασυνδέσεων προς τη Δύση (π.χ., διασύνδεση Αυστρίας-Ουγγαρίας), μας μεταφέρονται οι τιμές της Ουγγαρίας, ενώ είμαστε περίπου 1.000 χλμ. μακριά. Η Αυστρία, ωστόσο, που είναι δίπλα έχει θεαματικά χαμηλότερες τιμές, γιατί έχει εξάγει όσο μπορεί να εξάγει στην Ουγγαρία και οι τιμές της έχουν αποσυζευχθεί.

2. Πώς οι τιμές χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα επηρεάζονται από τις αντίστοιχες τιμές άλλων Ευρωπαϊκών κρατών; Αυτό συμβαίνει μόνο όταν αυξάνονται ή και όταν μειώνονται οι τιμές της χονδρικής;

Οι τιμές χονδρικής επηρεάζονται, κυρίως, από τις διασυνδεμένες Βαλκανικές χώρες, που δεν έχουν καλές διασυνδέσεις με την υπόλοιπη (Κεντρική) Ευρώπη. Αυτό συμβαίνει και όταν αυξάνονται, αλλά και όταν μειώνονται οι τιμές. Ειδικότερα, οι διασυνδέσεις επηρεάζουν τη ζήτηση και την προσφορά. Και επιδιώκουμε να έχουμε διασυνδέσεις -τις έχουμε βελτιώσει- για την πιο αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος. Αυτό σημαίνει, ωστόσο, ότι μπορεί να υπάρχουν περίοδοι που φεύγει η ενέργεια στο εξωτερικό και ανεβαίνουν οι τιμές από τη ζήτηση που υπάρχει στο εξωτερικό και το αντίστροφο, περίοδοι που πέφτουν οι τιμές από την προσφορά φθηνής ενέργειας που έρχεται στο εξωτερικό. Τα παραπάνω, αφορούν στις τιμές της χονδρικής. Σε αυτές προστίθενται οι επιβαρύνσεις που αφορούν -κατά κύριο λόγο- στο κόστος λειτουργίας των δικτύων και τις κοινωνικές υπηρεσίες που προσφέρουμε, είτε με χαμηλές χρεώσεις στους ευάλωτους είτε με πολύ μεγάλα ποσά επιδοτήσεων για την ηλεκτρική ενέργεια στην Κρήτη και στα νησιά, μέσω των ΥΚΩ. Τα ποσά αυτά, όταν θα ολοκληρωθούν οι διασυνδέσεις θα μειωθούν καθοριστικά.

3. Για ποιο λόγο, μέσα στον Ιούλιο, αυξήθηκαν οι τιμές λιανικής ηλεκτρικού ρεύματος;

Οι τιμές λιανικής ακολουθούν, με μια καθυστέρηση τις τιμές χονδρικής, οι οποίες αυξήθηκαν για τους λόγους που προαναφέραμε. Η κυβέρνηση, ωστόσο, επέδειξε άμεσα αντανακλαστικά, λαμβάνοντας μέτρα, προκειμένου οι καταναλωτές να μην δουν αυξήσεις στους λογαριασμούς του Αυγούστου.

4. Πότε θα επανέλθουν οι τιμές λιανικής του ηλεκτρικού ρεύματος σε κανονικά για την εποχή επίπεδα;

Η πτώση των τιμών της λιανικής είναι συνάρτηση του είδους του τιμολογίου. Είναι άμεση στα κίτρινα, με υστέρηση ενός τουλάχιστον μήνα στα πράσινα, ενώ τα μπλε δεν επηρεάζονται στη διάρκεια των σχετικών συμβάσεων. Οι τιμές των futures για τον Αύγουστο, δηλαδή οι εκτιμήσεις της αγοράς για μελλοντικές τιμές, δείχνουν αποκλιμάκωση των τιμών χονδρικής για την Ελλάδα.

5. Θα είναι συχνό φαινόμενο, στο εξής αυτές οι αυξήσεις στους λογαριασμούς των καταναλωτών;

Λαμβάνουμε μέτρα, ώστε να μην είναι συχνό αυτό το φαινόμενο. Σε αυτή την κατεύθυνση, υιοθετούμε πολιτικές για την περαιτέρω αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ, την εγκατάσταση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, την ενίσχυση των διασυνδέσεων, προκειμένου να μην εμφανίζεται η ανάγκη να λειτουργούν οι ακριβές θερμικές μονάδες που ανεβάζουν το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας. Η Κυβέρνηση έχει αποδείξει, επανειλημμένως, πως όταν υπάρχει ανάγκη παρεμβαίνει και συνδράμει τους καταναλωτές, παρότι είναι εξαιρετικά περιορισμένα τα ευρωπαϊκά εργαλεία και αυστηρές οι ευρωπαϊκές δεσμεύσεις. Αυτό κάναμε και τώρα με τα έκτακτα μέτρα που ανακοινώσαμε για το ενεργειακό κόστος.

6. Υπάρξει κάποια ειδική πρόνοια, από πλευράς κυβέρνησης, ώστε να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν οι καταναλωτές στο αυξημένο κόστος;

Μέσω ποσού που θα συγκεντρωθεί από την ειδική εισφορά στους ηλεκτροπαραγωγούς υπέρ του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, θα επιδοτηθούν για τον Αύγουστο οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας που είναι συμβεβλημένοι σε κυμαινόμενα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας και πλήττονται από την επερχόμενη απότομη άνοδο των τιμολογίων του επόμενου μήνα. Το όριο κατανάλωσης της επιδότησης για τους οικιακούς καταναλωτές θα είναι οι 500 κιλοβατώρες (kWh) το μήνα. Οι ανακοινώσεις για την περίμετρο των δικαιούχων και το ακριβές ποσό της επιδότησης σε Euro/MWh για κάθε κατηγορία, θα γίνουν αμέσως μετά την ανακοίνωση των τελικών τιμών του ειδικού τιμολογίου (πράσινου) τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου.

7. Θα λάβετε μέτρα για την οικονομική ενίσχυση των αγροτών;

Έχουμε, ήδη, θεσμοθετήσει το τιμολόγιο ΓΑΙΑ, το οποίο αφορά στους κατόχους συνδέσεων αγροτικού ρεύματος. Μέσω αυτού, αποκτούν πρόσβαση σε χαμηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, μακροπρόθεσμα, για χρονικό διάστημα 10 ετών. Μετά και τις τελευταίες εξελίξεις μέχρι το τέλος Ιουλίου δεν πρέπει να μείνει ούτε ένας αγρότης εκτός ΓΑΙΑ. Εξασφαλίζουν για δύο χρόνια τιμές προ κρίσης για όλο τους το ρεύμα.

8. Το γεγονός ότι η αύξηση των τιμών του ρεύματος θα επηρεάσει και τις τιμές των προϊόντων το έχετε λάβει υπόψη; Τι θα κάνετε γι' αυτό;

Οι αυξήσεις του τελευταίου μήνα εκτιμούμε ότι αποτελούν παροδικό φαινόμενο, που δεν έχει σημαντική επίδραση στα κόστη παραγωγής, τέτοια που να δικαιολογεί οποιαδήποτε ανησυχία για έξαρση του πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός περιορίζεται παγκοσμίως το τελευταίο χρονικό διάστημα.

9. Θα λάβει η κυβέρνηση μέτρα αντιμετώπισης του ενεργειακού κόστους, τα οποία θα αφορούν στις επιχειρήσεις; Ποιες πρωτοβουλίες θα λάβει η κυβέρνηση για να μην επιστρέψουν τα τεράστια ποσά του ΕΤΜΕΑΡ οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις;

Ένα πολύ σημαντικό μέτρο που λαμβάνουμε προς όφελος των επιχειρήσεων αφορά στο γεγονός ότι δεν θα υπάρξει κανενός είδους επιστροφή σε σχέση με το ΕΤΜΕΑΡ. Αυτή η εκκρεμότητα δεν θα επιλυθεί εις βάρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, δεδομένου ότι δεν αποτελεί δικό τους σφάλμα, που καθυστέρησε η εφαρμογή του. Συνεπώς, δεν πρόκειται να υπάρξει αναδρομική ισχύ. Απόφαση, με όφελος εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

10. Τι όφελος θα δουν οι καταναλωτές στους λογαριασμούς τους από τα μέτρα που λαμβάνονται και από πότε;

Αυτές τις ημέρες πραγματοποιείται η ποσοτικοποίηση των μέτρων, ώστε να προκύψει το ακριβές όφελος για τους καταναλωτές. Το όφελος θα το δουν από τον επόμενο λογαριασμό ρεύματος (λογαριασμός Αυγούστου).